Επεκτείνεται το δίκτυο Natura – Η ένταξη του Κορινθιακού στο σχέδιο

Η ένταξη επιπλέον 100 περιοχών στο δίκτυο Natura 2000 προτείνεται με βάση τη μελέτη αξιολόγησης της κατάστασης διατήρησης ειδών και οικοτόπων. Η επέκταση αφορά κυρίως θαλάσσιες περιοχές, ωστόσο υπάρχουν και προτάσεις για μικρότερες η μεγαλύτερες επεκτάσεις και σε χερσαίες εκτάσεις.

Αν και οι αρχικές προτάσεις για επεκτάσεις και νέες περιοχές ήταν σχεδόν οι διπλάσιες (186 συνολικά) μετά από την κατ’ αρχήν απόρριψη αρκετών αφού κρίθηκαν προς το παρόν ως μη αναγκάιες, αλλά και την ενοποίηση γειτονικών περιοχών προέκυψε ο τελικός αριθμός των 100 προτάσεων της μελέτης. Σε ό,τι αφορά τη Στερεά Ελλάδα μικρές αλλαγές προβλέπονται στις χερσαίες περιοχές Natura της ζώνης Ναυπάκτου – Ιτέας, του Παρνασσού, των λιμνών Υλίκης και Παραλίμνης, της κοιλάδας Σπερχειού και του όρους Δίρφυς. Μεγαλύτερες είναι οι παρεμβάσεις στον θαλάσσιο χώρο αφού προτείνεται η ένταξη στο δικτυο μεγάλων θαλλασίων εκτάσεων γύρω από την Εύβοια αλλά και του συνόλου του Κορινθιακού κόλπου που θα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη προτατευόμενη περιοχή μετά το θαλάσσιο πάρκο Αλλοννήσου και Βόρειων Σποράδων.

Οι επεκτάσεις που προτείνονται εντός των ορίων της Φωκίδας, που είναι μεταξύ των νομών με το μεγαλύτερο ποσοστό εκτάσεων στο δίκτυο, είναι: α) Η πρόσθεση 2,41 χιλιάδων στρεμμάτων στο “Σπηλαιοβάραθρο Πολυδρόσου” (Κάρκαρος Ελαούσας) της περιοχής του Δρυμού Παρνασσού, όπου αντικείμενο προστασίας αποτελούν διάφορα είδη χειροπτέρων των γενών Rhinolophus, Barbastella, Myotis, και Miniopterus, και β) Η επέκταση της Παραλιακής Ζώνης Ναυπάκτου προς Ιτέα κατά 190 στρέμματα στην περιοχή Πηγών Χιλιαδού, που βρίσκεται μεταξύ Μοναστηρακίου και Φανερωμένης, με αντικείμενο προστασίας τα είδη ιχθυοπανίδας Valencia letourneuxi – Valencia robertae, Pelasgus stymphalicus και Economidichthys pygmaeus. Η αρχική πρόταση περιείχε επέκταση περίπου 390 στρεμμάτων και στην περιοχή της Οίτης που όμως παραπέμφθηκε για εξέταση σε επόμενη περιόδο και αφού πρώτα εφαρμοστεί πρόγραμμα παρακολούθησης.

Η σημαντικότερη αλλαγή όμως αφορά την ένταξη του συνόλου του Κορινθιακόυ κόλπου, περιοχή που προέκυψε από τη συγχώνευση πέντε προτάσεων για παραλιακές περιοχές σε Στερεά και Πελοπόννησο. Οι αρχικές προτάσεις περιελάμβαναν στα προστατευόμενα είδη τις θαλάσσιες χελώνες Caretta caretta και Chelonia mydas, αλλά η ανάγκη προστασίας και των κοιτωδών Tursiops truncatus, Stenella coeruleoalba, Delphinus delphis και Grampus griseus οδήγησαν τελικά στην πρόταση ένταξης του συνόλου του Κορινθιακού Κόλπου. Εξέλιξη που αφήνει ικανοποιημένες της περιβαλλοντικές οργανώσεις της περιοχής αλλά προβληματίζει ρυπογόνες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στα παράλια του κόλπου, και κυρίως τις μεταλλευτικές.

Το σχέδιο επέκτασης του δικτύου Natura 2000 είναι ήδη σε διαβούλευση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και θα παραμείνει αναρτημένη στον σχετικό δικτυακό τόπο μέχρι τις 22 Ιουλίου ώστε να στείλουν τα σχόλιά τους οι ενδιαφερόμενοι. Το σχετικό δελτίο τύπου του υπουργείου αναφέρει:

Από αξιολόγηση της χώρας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προκύψει ότι το Δίκτυο Natura 2000 της Ελλάδας χρειάζεται να συμπληρωθεί με νέες περιοχές ώστε να θεωρείται επαρκές σε ότι αφορά στην προστασία των τύπων οικοτόπων και των ειδών κοινοτικού ενδιαφέροντος. Σημειώνεται ότι για το θέμα αυτό έχει αποσταλεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετική επιστολή EU PILOT.

Με βάση μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ (ΕΠΠΕΡΑΑ – έργο εποπτείας) αλλά και λοιπές τεκμηριωμένες μελέτες και χρησιμοποιώντας κατάλληλα κριτήρια, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και ο Αν. Υπουργός, Γιάννης Τσιρώνης, έχουν καταλήξει σε πρόταση 100 νέων περιοχών Natura 2000, η οποία θα παραμείνει αναρτημένη στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΝ από 22.6.2016 μέχρι 22.7.2016. Στην αναφερόμενη ιστοσελίδα υπάρχει συγκεντρωτικός πίνακα των προτεινόμενων περιοχών με τα χαρακτηριστικά τους, χάρτης του συνόλου των περιοχών καθώς και της κάθε περιοχής ξεχωριστά σε μορφή εικόνας, χάρτες των προτάσεων σε GIS και το σχετικό τεύχος με την αξιολόγηση του συντονιστή του έργου της εποπτείας.

Οι προτάσεις αφορούν σε 68 Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ), 32 Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) και 1 περιοχή που προτείνεται ταυτόχρονα ως ΤΚΣ και ΖΕΠ. Ορισμένες περιοχές προτείνονται ως επεκτάσεις υφιστάμενων και ορισμένες ως νέες περιοχές. Σε αρκετές περιοχές, με την προστασία ενός είδους – στόχου, προστατεύονται παράλληλα και άλλα είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος.

Οι προτάσεις αφορούν κατά κύριο λόγο στο θαλάσσιο τμήμα του Δικτύου Natura 2000. Σε ότι αφορά στις ΖΕΠ, βασικό άξονα της πρότασης αποτελούν οι Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας (ΙΒΑ). Η επιλογή αυτή συνάδει με τη νομολογία του ΣτΕ που πρόσφατα σε απόφασή του αναγνώρισε καθεστώς θεσμικής προστασίας για τις περιοχές ΙΒΑ αντίστοιχο με αυτό των ΖΕΠ. Δεν προτείνονται χερσαίες περιοχές ως ΖΕΠ καθώς σύμφωνα με απόφαση του Κολλεγίου των Επιτρόπων το Νοέμβριο 2011 το δίκτυο των χερσαίων ΖΕΠ της χώρας θεωρείται επαρκές. Περαιτέρω, χρησιμοποιήθηκε σε γενικές γραμμές ως κριτήριο το αναφερόμενο στην Απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου της 25/10/2007 για την κάλυψη των χερσαίων ΙΒΑ από τις ελληνικές ΖΕΠ, ότι κάθε ΙΒΑ θα πρέπει να καλύπτεται από ΖΕΠ σε ποσοστό μεγαλύτερο από 50%.

Συνολικά, ο αριθμός και η έκταση των περιοχών που προτείνονται ως νέες περιοχές Natura 2000 έχει ως εξής:

Μετά την αφαίρεση των αλληλεπικαλύψεων εκτάσεων από το ήδη υφιστάμενο Δίκτυο καθώς και των αλληλεπικαλύψεων των προτεινόμενων νέων εκτάσεων, οι προτάσεις νέων περιοχών καλύπτουν έκταση που ανέρχεται σε  1.590.738 ha και καλύπτει περίπου 0,36% της χέρσου και 17,0% των εθνικών χωρικών υδάτων.

Σημειώνεται ότι το υφιστάμενο Δίκτυο Natura 2000 αποτελείται από 419 περιοχές που καλύπτουν 27,2% της έκτασης της χέρσου και 6,12% των χωρικών υδάτων.

Εκτιμάται ότι με τις συγκεκριμένες προτάσεις καλύπτεται επαρκώς το χερσαίο Δίκτυο Natura 2000 της χώρας. Σε ότι αφορά στο θαλάσσιο θα πραγματοποιηθεί νέα αξιολόγηση σε επίπεδο βιογεωγραφικής ζώνης.