Το σύνολο των παρατάξεων της μειοψηφίας είχε αντίθετη άποψη, για διαφορετικούς λόγους η καθεμία.
Δεν έπεισε κανέναν το κύριο επιχείρημα του δημάρχου, Αθ. Παναγιωτόπουλου, περί εθνικής συμφιλίωσης.
Ο εκπρόσωπος της μείζωνος μειοψηφίας, Π. Ταγκαλής, αν και δέχθηκε ως έναν βαθμό το γεγονός ότι θα πρέπει να κλείσουν οι πληγές του παρελθόντος, συνέδεσε την προτομή του Δ. Ψαρρού με τον χώρο στον οποίο βρίσκεται εδώ και δεκαετίες, ενώ ανέφερε χαρακτηριστικά «δεν καταλαβαίνουμε τον λόγο σε τι θα εξυπηρετούσε μια τέτοια μετακίνηση». Μάλιστα, η πρόστασή του ήταν να παραμείνει η προτομή στη θέση της και να γίνει ανάπλαση του χώρου ώστε να αναδειχθεί περισσότερο και να μπορούν να αποδίδονται οι τιμές που αρμόζουν στον Δ. Ψαρρό.
Από την πλευρά των “Πολιτών στο Προσκήνιο” η Γ. Κασούτσα διαφώνησε με τη μετακίνηση, χωρίς επιπλέον αιτιολόγηση, ενώ ο επικεφαλής του συνδυασμού, Π. Μέγκος, δεν εξέφρασε άποψη, ψηφίζοντας “παρών”, αφού όπως ανέφερε δεν μπορεί να αιτιολογήσει την αναγκαιότητα μεταφοράς της προτομής, κάτι για το οποίο τον πρώτο λόγο θα πρέπει να έχει ο κόσμος της Άμφισσας.
Ο εκπρόσωπος της “Λαϊκής Συσπέιρωσης”, Γ. Ιωσιφίδης, τάχθηκε επίσης εναντίον της μεταφοράς, αντικρούοντας μάλιστα το κύριο επιχείρημα του δημάρχου. Με βάση την άποψη που εξέθεσε ο κ. Ιωσιφίδης, η συνύπαρξη της προτομής του Ψαρρού και του μνημείου της Εθνικής Αντίστασης στον ίδιο χώρο θα έχει τα αντίθετα αποτελέσματα της αναζοπύρωσης των παθών του παρελθόντος, σε μία εποχή μάλιστα που κάνει αισθητή την παρουσία της η ακροδεξιά. Πολιτικός χώρος που προσπαθεί να οικιοποιηθεί προσωπικότητες σαν τον Δ. Ψαρρό, κάτι που γίνεται τακτικά τα τελευταία δέκα περίπου χρόνια σε αντίστοιχη εκδήλωση στο Κλήμα Ευπαλίου.
Της απόφασης του δημάρχου, από την πλευρά της πλειοψηφίας, υπεραμύνθηκε ο κ. Γ. Νάκος αφού απουσίαζαν όλοι οι σύμβουλοι της Δ.Κ. Άμφισσας οι οποίοι πριν λίγες ημέρες είχαν αποφασίσει επίσης θετικά για τη μεταφορά της προτομής. Κάτι το οποίο έθιξε στην παρέμβαση του ο αντιδήμαρχος του Δήμου.
Πιο αναλυτικά, ο διάλογος που έγινε κατά τη συζήτηση του θέματος όπως γράφτηκε στα πρακτικά του Δημοτικού Συμβουλίου και στην απόφαση έχει ως εξής:
Δήμαρχος: Η απόφαση αυτή είναι μια απόδοση τιμής οφειλόμενη σε μια σημαντική προσωπικότητα της εθνικής μας αντίστασης, στον Δημήτριο Ψαρρό, ο οποίος εκτός του ότι ήταν ο επικεφαλής της αντιστασιακής οργάνωσης 542 Συντάγματος Ευζώνων, ήταν και συμπατριώτης μας, η καταγωγή του ήταν από το Χρισσό, έδρασε αυτή η οργάνωση στην περιοχή της Φωκίδας κυρίως. Είναι μια οφειλόμενη τιμή στον Δημήτριο Ψαρρό, η προτομή του οποίου στον χώρο που έχει τοποθετηθεί τα τελευταία χρόνια, τα τελευταία 30 χρόνια είναι εκεί σε ένα παρκάκι πίσω από την πρώην Εμπορική Τράπεζα, δεν το βλέπει κανείς, κανείς δεν ξέρει ότι υπάρχει η προτομή του Ψαρρού.
Ο Ψαρρός είναι μια προσωπικότητα η οποία ενώνει του αντικειμενικούς ιστορικούς από όλες τις παρατάξεις, ότι ήταν πράγματι ένας έντιμος, αληθινός πατριώτης, αντιστασιακός με αγνές προθέσεις, που είχε το τραγικό τέλος που όλοι γνωρίζουμε και δεν χρειάζεται να σταθούμε εκεί. Το ζήτημα είναι ότι συμβολίζει την εθνική αντίσταση. Οφείλει λοιπόν η προτομή του Ψαρρού να τοποθετηθεί στην πλατεία Εθνικής Αντίστασης, εκεί που έχει διαμορφωθεί και χώρος στο ένα παρτέρι απέναντι από το μνημείο της εθνικής αντίστασης, εκεί όπου πρέπει κατά τη γνώμη μας και κατά την άποψη μας να τοποθετηθεί η προτομή του Ψαρρού ως οφειλομένη τιμή και να δώσουμε και το μήνυμα της εθνικής συμφιλίωσης που σε μεγάλο ποσοστό έχει επιτευχθεί, ο χρόνος έχει επουλώσει πληγές που υπήρξαν στο παρελθόν αλλά ακόμη και αν υπάρχουν αυτές, θα πρέπει να παίρνουμε μερικές αποφάσεις οι οποίες έχουν έναν συμβολισμό. Και νομίζω έχει πολύ μεγάλο συμβολισμό αυτή η κίνηση για τον Δήμο μας.
Π. Ταγκαλής: Εγώ δεν θα διαφωνήσω με τα λεχθέντα του κ. Δημάρχου, όντως όλοι μας προσπαθούμε να κλείσουμε τις πληγές του παρελθόντος, του εμφυλίου πολέμου, όντως θα πρέπει να αποδοθούν οι τιμές που αρμόζουν, αλλά θεωρούμε ότι το άγαλμά του Ψαρρού υφίσταται εδώ και δεκαετίες και δεν καταλαβαίνουμε τον λόγο σε τι θα εξυπηρετούσε μια τέτοια μετακίνηση, η τοποθεσία μια χαρά είναι.
Δεν ενστερνιζόμαστε την πρόταση του κ. Φουσέκη που έρχεστε και υιοθετείτε στο παρόν Δημοτικό Συμβούλιο. Εμείς θεωρούμε ότι αυτή η πλατεία, αναφέρεται μέσα ότι θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ενδεχομένως με κάποιον άλλο τρόπο. Θεωρούμε ότι μπορεί να γίνει μια ωραιότατη ανάπλαση, να αναδειχτεί περισσότερο και να αποδοθούν τιμές στον Ψαρρό στο συγκεκριμένο σημείο που βρίσκεται.
Π. Μέγκος: Καταρχήν εγώ διαφωνώ ότι οι μετακινήσεις λύνουνε ζητήματα τέτοια ιστορικά και συμφιλίωσης, κοινωνικής συμφιλίωσης, γιατί ήταν διαφορετικές οι αφετηρίες. Ιστορικά αυτά που λέει ο Δήμαρχος για τον Ψαρρό ισχύουν. Φυσικά και ο Ψαρρός ήταν ένας από τους αγωνιστές της αντίστασης τότε εκείνα τα δύσκολα χρόνια. Τώρα από εκεί και πέρα φυσικά το να μεταφέρεις μια προτομή από τον έναν χώρο στον άλλον δεν νομίζω ότι εξυπηρετεί κάτι τέτοιο, αν γίνεται για άλλους λόγους, πρακτικούς, δεν μπορώ να το ξέρω και να πάρω θέση, ίσως πιο κατάλληλη να μιλήσει είναι η Άμφισσα, ο κόσμος ποιο είναι το αίσθημα του και τι πιστεύει. Πραγματικά δεν μπορώ να αιτιολογήσω τη μεταφορά, αν πρέπει να γίνει, αν θα βοηθήσει σε κάτι άλλο, αν εξυπηρετεί σκοπούς κλπ. Πάντως σίγουρα οι συμφιλιώσεις οι κοινωνικές κλπ., η ιστορία και το πώς αυτή εξελίσσεται γιατί είναι πάντοτε δυναμική και διαρκής, δεν ξέρω σε τι βοηθά η μετακίνηση. Πραγματικά το θέμα αυτό δεν μπορώ ούτε να το σχολιάσω, προσωπικά κιόλας, δεν έχω μιλήσει με τους υπόλοιπους συμβούλους της παράταξης μας για το πώς το βλέπουνε. Νομίζω ότι έχει να κάνει πιο πολύ με το τοπικό αίσθημα. Όπως και η πλατεία Εθνικής Αντίστασης νομίζω τα τελευταία χρόνια πήρε το όνομα… τόσο είναι και αυτή;
Π. Κασούτσα: Και εγώ λέω να μείνει εκεί που είναι η προτομή.
Γ. Ιωσιφίδης: Καταρχήν υπάρχει μια παραδοχή νομίζω από όλους, εκτός αν είμαστε ανιστόρητοι. Ότι την ιστορία τη γράφουν οι νικητές. Και οι νικητές μπορούν να λένε ότι θέλουνε για τους ηττημένους. Το ίδιο μπορεί να γίνει και από την απέναντι πλευρά. Και για μένα αντικειμενικός ιστορικός δεν υπάρχει. Ο κάθε ένας γράφει κατά τα πιστεύω του ή αν θέλετε και από παραδόσεις ακόμη, αλλά πολύ περισσότερο από τα βαθιά πολιτικά του, και όχι κομματικά του, πιστεύω. Άρα λοιπόν δεν μπορώ να πω εγώ τι προσωπικότητα και τι φυσιογνωμία ήταν ο Ψαρρός. Το κρίνει η ιστορία, το κρίνουν και αυτοί που ήταν από την πλευρά του, το κρίνουν και αυτοί που ήταν από την απέναντι πλευρά και πολλά ακούγονται και λέγονται ακόμη και στις μέρες μας.
Αν πάρουμε όμως τα δεδομένα τα σημερινά και όχι εκείνης της εποχής, για να μην ανασκαλεύουμε μισή και πάθη, βγαίνει ένα πάθος και την σημερινή μέρα. Γιατί μόλις χθες, Κυριακή, κυμάτιζαν οι σημαίες της Χρυσής Αυγής, δείχνοντας τη μισαλλοδοξία τους, στο Κλήμα Δωρίδας, τιμώντας τον Ψαρρό. Αυτό έγινε χθες. Αν ανοίξεις το διαδίκτυο θα δεις πολλές φωτογραφίες χρυσαυγίτικων σημαιών και γοριλλοειδών μαζί με αρκετούς επίσημους της περιοχής μας. Και αυτό γίνεται τα τελευταία 10-12 χρόνια, από τότε που άρχισε να ανδρώνεται, με η χωρίς παρένθεση, αυτό το συνονθύλευμα.
Εγώ θεωρώ ότι θα είναι βεβήλωση, όχι επειδή είναι ο Ψαρρός, ο καθένας για την φυσιογνωμία δεν μπορεί να πει. Δεν θα σταθώ εκεί. Υπάρχει ο χώρος εκεί, είναι μνημείο της Εθνικής Αντίστασης, έτσι το έχουμε ζήσει και εμείς, έτσι το ζουν και οι νέες γενιές, είναι αυτό το μνημείο εκεί, και θα έλεγα αρκετά καλό σαν καλλιτέχνημα για την εποχή μας, παρόλο που έγινε πριν από 40 κοντά χρόνια, επί Καμπεράκη το 85 νομίζω. Και θεωρώ ότι αυτό θα ξυπνήσει και μνήμες και διχασμό και μισαλλοδοξίες. Εκεί καλά είναι θεωρώ, το έχει μάθει και ο κόσμος, και αν θέλετε να δώσετε μια άλλη τιμή μπορείτε να το μεταφέρετε αλλά όχι στον συγκεκριμένο χώρο. Σε καμία περίπτωση. Εγώ διαφωνώ.
Νάκος: Θα απαντήσω λίγο στον συνάδελφο τον κο Ιωσηφίδη. Γιώργο σου συνιστώ να αγοράσεις το βιβλίο, ήδη έχει βγει η πέμπτη έκδοση, «Εμφύλια πάθη», είναι του Στάθη του Καλύβα και του Νίκου του Μαραντζίδη. Τα έχουν αποδώσει όλα κανονικότατα, όπου είναι να δώσουν χαστούκια τα δίνουν και στις δύο πλευρές. Για την προσωπικότητα του Ψάρρου, σε 2-3 σημεία που διάβασα….
Γ. Νάκος: Χαιρετίζω την πρόταση για τη θέση, ανεξάρτητα ποια θα είναι η απόφαση που θα ληφθεί. Με λυπεί το γεγονός ότι οι τοπικοί άρχοντες, ο πρόεδρος και το ΤΣ, πήρανε μια απόφαση και δεν είναι εδώ απόψε, αυτό με στενοχωρεί. Από εκεί και ύστερα ότι αποφασίσουμε εδώ, πάντως να μην διαγράφουμε τελείως και τον όρο εθνική συμφιλίωση. Γιατί τώρα άλλος είναι ο εχθρός μας, είναι τα μνημόνια κλπ. Την προσωπικότητα του Ψαρρού δεν την αμφισβήτησε κανείς πράγματι, αλλά όπως ο ΕΔΕΣ έτσι και η ΕΚΑ υιοθέτησε σοσιαλδημοκρατικό προφίλ, με ηγέτες τον απότακτο συνταγματάρχη του κινήματος του 35 Δημήτρη Ψαρρό και τον βολιώτη πολιτικό Γεώργιο Καρτάλη. Κάτι παρόμοιο αναφέρει για όλους, είτε από την μια πλευρά είτε από την άλλη.
Δεν έχω τίποτα άλλο και με ευχαριστεί το γεγονός ότι όλες οι πλευρές, ανεξάρτητα από το πώς τοποθετήθηκε μια εξ αυτών, δεν καταφέρθηκε κανείς για τη προσωπικότητα του Ψαρρού.
Δ. Μπουλούτας: Χαιρετίζω και εγώ με τη σειρά μου το θέμα όπως το έθεσε ο κ.Δήμαρχος αλλά βλέπω όμως ότι υπάρχουν αντιρρήσεις από τις πλευρές σύμφωνα με την πολιτική τους τοποθέτηση. Δεν μπορώ όμως να μην πάρω θέση υπέρ του Ψαρρού γιατί είχε πολλά θύματα και ιδίως συναδέλφων.
Π. Ταγκαλής: Θεωρώ ότι αν πραγματικά θέλετε να αποδώσετε ίσιες τουλάχιστον τιμές προς όλους τους αντιστασιακούς, θα μπορούσε αυτή η πλατεία να αναδειχτεί, ανάλογα με την άλλη πλατεία.
Δήμαρχος: Συνάδελφοι η συζήτηση αυτή αποδεικνύει ότι υπάρχει επίπεδο στο Συμβούλιο μας γιατί όταν αγγίζεις ευαίσθητα θέματα είναι εύκολο να ξεφύγεις, είναι εύκολο ο καθένας με τις παραστάσεις που έχει να οδηγηθεί σε ακρότητες, εμείς δεν το κάνουμε αυτό και αυτό είναι προς τιμή μας, όλων.
Τα πράγματα είναι απλά. Νομίζω ότι την λέξη βεβήλωση δεν την εννοούσε ο Γιώργος ο Ιωσηφίδης, δεν τίθεται θέμα βεβήλωσης. Σε καμία περίπτωση δεν είναι τιμή σε κάποιον που είναι ήρωας της εθνικής αντίστασης, να είναι κρυμμένος. Η λήθη δεν είναι τιμή ούτε η ακινησία είναι τιμή. Η Άμφισσα έχει πλατεία εθνικής αντίστασης ορισμένη εδώ και πλέον από 30 χρόνια. Η πλατεία αυτή μπορεί να φιλοξενήσει όλη την εθνική αντίσταση στην περιοχή μας. Υπάρχει το κεντρικό μνημείο της εθνικής αντίστασης, το οποίο εξακολουθεί να έχει τον ρόλο που έχει, κάποιοι μου είπαν πού θα κατατίθενται στέφανα, φυσικά εκεί που κατατίθενται και σήμερα.
Ομολογώ ότι αυτές τις μέρες είχα ένθεν και ένθεν, από αριστερά και από δεξιά, κάποιες επιφυλάξεις. Όχι κάτι έντονο, και από τις δυο πλευρές. Είναι εύκολο να γαργαλιέσαι σε αυτά τα ζητήματα, θα επικαλεστώ όχι μόνο τον Μαραντζίδη και τον Καλύβα που είπε ο Γιώργος ο Νάκος, αλλά και άλλους ιστορικούς που είναι εντελώς κατοχυρωμένοι προς την αριστερά, για την προσωπικότητα του Ψαρρού, και ίσως δεν χρειάζεται να το κάνω γιατί κανείς δεν το αμφισβήτησε εδώ. Ο Ψαρρός αξίζει να τιμάται.
Θέλω να πω το εξής όμως για να κλείσω. Δεν θα επιτρέψουμε ποτέ, και δεν πρέπει εμείς να επιτρέψουμε, εμείς οι δημοκράτες, σε κανέναν Χρυσαυγίτη να χαρακτηρίζει οτιδήποτε. Οι Χρυσαυγίτες πάνε και στη Γραβιά και σηκώνουν τη γροθιά τους και φωνάζουν συνθήματα. Τους ανήκει και ο Ανδρούτσος; Ποτέ δεν θα τον παραδώσουμε και ας κάνουν ό,τι θέλουν. Δεν ξέρω τι κάνουν οπουδήποτε αλλού.
Οι μεγάλες προσωπικότητες των εθνικών μας αγώνων πρέπει να τιμώνται, όπως τους αξίζει. Τότε δίνουμε το μήνυμα ότι και εμείς μπορούμε να αναγνωρίζουμε τις πραγματικές αξίες ξεπερνώντας φοβίες και άλλες επιφυλάξεις. Εγώ νομίζω ότι αυτό το μήνυμα θα δώσει η απόφαση του Δ.Σ., είναι ένα μήνυμα εθνικής συμφιλίωσης αλλά και απόδοσης τιμής σε μια μεγάλη προσωπικότητα της περιοχής μας.
