9η ΜΑΪΟΥ «Ημέρα της Νίκης»
Στις 8 Μαΐου του 1945, στο προάστιο Κάρλσχορστ του Βερολίνου, οι πληρεξούσιοι της Γερμανικής Ανώτατης Διοίκησης υπέγραψαν την άνευ όρων συνθηκολόγηση της ναζιστικής Γερμανίας.
75 ΧΡΟΝΙΑ πέρασαν από τότε.
Όταν η συνθηκολόγηση τέθηκε σε ισχύ και ανακοινώθηκε η νίκη από τη σοβιετική κυβέρνηση, είχε ήδη ξημερώσει στη Μόσχα η 9η Μαΐου.
Ο Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος, στοίχισε τη ζωή περίπου 27 εκατομμυρίων πολιτών της Σοβιετικής Ένωσης και επηρέασε άμεσα σχεδόν όλες τις οικογένειες της χώρας.
Μέχρι σήμερα, είναι δύσκολο να βρεθεί μια οικογένεια στη Ρωσία που δεν έχει χάσει κάποιον πρόγονό της στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Για τον λόγο αυτό, η 9η Μαΐου, ημέρα κατά την οποία η ΕΣΣΔ νίκησε τη ναζιστική Γερμανία, έχει καθιερωθεί ως η Ημέρα της Νίκης κατά του φασισμού και αποτελεί πολύ σημαντική ημερομηνία για τη Ρωσία.
Με διάταγμα του Ιωσήφ Στάλιν η ημέρα αυτή καθιερώθηκε ως αργία και παρέμενε ως μη εργάσιμη μέρα έως το 1948, όμως μετά καταργήθηκε για αρκετά χρόνια.
Το 1965, στην 20ή επέτειο της Ημέρας της Νίκης ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ επανάφερε την ημέρα αυτή ως αργία και από τότε, στην Κόκκινη Πλατεία διεξάγονται στρατιωτικές παρελάσεις προς τιμήν των πεσόντων και των βετεράνων του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου.
Φέτος η επέτειος αυτή δεν γιορτάστηκε στην Μόσχα και σε άλλες πόλεις της Ρωσίας με την λαμπρότητα που προγραμματιζόταν λόγο κορονοϊού.
Την επέτειο γιόρτασαν οι Ρώσοι με πτήσεις πολεμικών αεροσκαφών σε σχηματισμό πάνω από την Μόσχα και αλλού, ενώ στο Νοβοσιμπίρσκ μια ομάδα εθελοντών τίμησε τους βετεράνους του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου με καντάδες στο δρόμο έξω από τα σπίτια τους συνοδεία ενός ακορντεόν.
Αναδημοσιεύουμε από το «Sputnik Ελλάδα» αποχαρακτηρισμένα πρόσφατα φωτογραφικά αρχεία της Ρωσίας, της κατάληψης της Βουδαπέστης των Σοβιετικών από τους Ναζί.
Ρωσία αποχαρακτηρίζει προηγουμένως αόρατα έγγραφα και ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ βασικής ανάκτησης του 1945 της «πόλης φρούριο» της Βουδαπέστης από τους Ναζί
Σοβιετικά στρατεύματα στη Βουδαπέστη, 1945 © Ρωσικό Υπουργείο Άμυνας
Η σοβιετική επίθεση στην Ουγγαρία και η πολιορκία της πρωτεύουσας της Βουδαπέστης αποτέλεσαν βασικό ορόσημο για την νίκη των Ναζί. Για την 75η επέτειό της, η Ρωσία αποχαρακτηρίζει τα αρχειοθετημένα έγγραφα και φωτογραφίες, δίνοντας νέα στοιχεία σχετικά με το αίμα.
Η Ουγγαρία ήταν σύμμαχος της ναζιστικής Γερμανίας, παρέχοντας στρατεύματα και πόρους για την πολεμική προσπάθεια, μοιράζονταν τις αρπαγές της γης και λεηλατώντας τα κατακτημένα εδάφη, καθώς και συνεργάστηκε σε εγκλήματα πολέμου. Αλλά καθώς η παλίρροια άνοιξε τα πεδία της μάχης, η σχέση έγινε τεταμένη, καθώς η κυβέρνηση στη Βουδαπέστη σταθμίζει τις επιλογές της και ετοιμάζεται να φύγει από το στρατόπεδο του Άξονα.
Τον Μάρτιο του 1944, ο Χίτλερ έστειλε γερμανικά στρατεύματα για να καταλάβει de facto τον σύμμαχό του, μια πηγή κρίσιμων αποθεμάτων πετρελαίου, και αργότερα αντικατέστησε τον ουγγρικό δικτάτορα Μίκλο Χόρτι με φιγούρα. Η σύντομη περίοδος ήταν καταστροφική για τους Ούγγρους Εβραίους, οι οποίοι στο παρελθόν ήταν κάπως προστατευμένοι από τη γενοκτονία στα χέρια των Ναζί από την κυριαρχία του έθνους τους.
Σοβιετικά στρατεύματα και οι ρουμάνοι σύμμαχοί τους πέρασαν στην Ουγγαρία στα τέλη Σεπτεμβρίου. Τους δόθηκαν αυστηρές εντολές να ενεργήσουν ως απελευθερωτική δύναμη παρά την πιθανότητα να αντιμετωπίσουν εχθρότητα. Πρέπει να επιτραπεί στους Ούγγρους να συνεχίσουν τη ζωή τους, σύμφωνα με μια διαταγή της Σοβιετικής αρχηγίας, εφόσον δεν ενεργούν άμεσα εναντίον του Ερυθρού Στρατού, τα δικαιώματα ιδιοκτησίας τους προστατεύονται και η εργασία και τα αγαθά τους πληρώθηκαν σε δίκαιες τιμές. Η επίθεση είναι «στρατιωτική αναγκαιότητα που προκαλείται από τη συνεχιζόμενη αντίσταση των γερμανικών στρατευμάτων» και οι ουγγρικές μονάδες συμμάχησαν μαζί τους.
Φρούριο πόλη
Χάρτης που δείχνει τη διάθεση των στρατευμάτων την 1η Δεκεμβρίου 1944. © Ρωσικό Υπουργείο Άμυνας
Τρεις μήνες αργότερα, τα προοδευτικά στρατεύματα πολιορκούν τη Βουδαπέστη. Η πρωτεύουσα κηρύχθηκε «πόλη φρουρίου» από τους Ναζί άρχοντες, οι οποίοι ζήτησαν να την υπερασπιστεί και ο τελευταίος στρατιώτης. Η παράδοση δεν θεωρήθηκε επιλογή, και όταν η πρόταση για παραχώρηση όπλων προήλθε από τους Σοβιετικούς, οι Γερμανοί έδειξαν για άλλη μια φορά ότι οι κανόνες του πολέμου δεν είχαν σημασία για αυτούς.
Οι δύο σοβιετικοί απεσταλμένοι που έδωσαν το μήνυμα δέχθηκαν επίθεση και σκοτώθηκαν από τα γερμανικά στρατεύματα. Τα πρόσφατα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα περιλαμβάνουν την έκθεση ανάκρισης ενός Ούγγρου στρατηγού, ο οποίος αναφέρει ότι πήρε μόνο τον αέρα της φρικαλεότητας των Γερμανών στα μέσα Ιανουαρίου. “Τα νέα τρομοκρατούσαν όλους και κανείς δεν ήθελε να το πιστέψει” , είπε στους Σοβιετικούς κατακτητές του.
Το δυτικό τμήμα της Γέφυρας της Μαργαρίτας καταστράφηκε από πυροβολικό πυροβολικού και αργότερα κατεδαφίστηκε υποχωρώντας αμυντικά στρατεύματα. © Ρωσικό Υπουργείο Άμυνας
Οι μάχες του δρόμου στη Βουδαπέστη ήταν σκληρές και για τις δύο πλευρές. Μέχρι τη συνθηκολόγηση στις 13 Φεβρουαρίου 1945, οι Γερμανοί και οι Ούγγροι υπέστησαν περίπου 190.000 θύματα, αναφέρει η έκθεση μετά την πολιορκία. Οι απώλειες των σοβιετικών δυνάμεων: χάθηκαν 80.000 ζωές, ενώ 240.000 στρατιώτες τραυματίστηκαν.
Το κτίριο του κρατικού αρχείου χρησιμοποιήθηκε ως θέση βαρύ πολυβόλο. © Ρωσικό Υπουργείο Άμυνας
Η ίδια η πόλη υπέστη σοβαρές ζημιές. Όλες οι γέφυρες πέρα από τον ποταμό Δούναβη ανατινάχτηκαν από τις αμυντικές δυνάμεις καθώς υποχώρησαν στη Βούδα, το δυτικό τμήμα της πόλης. Τα ιστορικά κτίρια που χρησιμοποιήθηκαν ως θέσεις ελεύθερων σκοπευτών ή οχυρώσεις είχαν διάστικτες τρύπες. Οι δρόμοι ήταν γεμάτοι με κατεστραμμένες δεξαμενές και κομμάτια πυροβολικού.
Συνέπεια
Η νίκη των Ναζί και των Ούγγρων υποστηρικτών τους στη Βουδαπέστη ήταν μια στρατηγική στρατιωτική νίκη για τους Σοβιετικούς. Ακριβώς δύο μήνες αργότερα, η Βιέννη ακολούθησε και σύντομα κυμάτιζε η κόκκινη σημαία πάνω από το κτίριο του Γερμανικού Κοινοβουλίου στο Βερολίνο.
Πίσω στην Ουγγαρία, οι σοβιετικοί διοικητές είχαν προβλήματα άλλου είδους. Πολλά από τα δικά τους στρατεύματα ήξεραν πολύ καλά τις φρικαλεότητες που διέπραξαν οι Ούγγροι στρατιώτες πριν από λίγα χρόνια. Χρειάστηκε πολύ πειστική (και απειλή σκληρής τιμωρίας) για να διασφαλιστεί ότι οι πολίτες ήταν συμμαθητές προλετάριοι και θύματα των Ναζί και όχι οι συνεργοί τους για να αποτρέψουν αυτούς που επιδιώκουν εκδίκηση.
Ένα γελοιογραφία σε ένα έγγραφο του Ιουνίου του 1945 που δείχνει μια σοβιετική συνοδεία τροφίμων που ενοχλεί τους εμπόρους της μαύρης αγοράς. © Ρωσικό Υπουργείο Άμυνας
Οι Σοβιετικοί εξακολουθούσαν να είναι μια ξένη ένοπλη παρουσία στη Βουδαπέστη, και ορισμένοι λένε ότι η υπόσχεση της Μόσχας ότι θα ερχόταν ως απελευθερωτής και όχι κατακτητής ήταν ψεύτικη, η οποία τελικά οδήγησε στην εξέγερση του 1956. Αλλά το 1945, η νίκη τους σήμαινε ότι δεν θα υπήρχαν περισσότερες μάχες. Τα στρατεύματα ήταν απασχολημένα με την απομάκρυνση των ναρκών που άφησαν πίσω τους οι Γερμανοί, εξασφαλίζοντας παραδόσεις φαγητού στην λιμοκτονούμενη πόλη και γκρεμίζοντας τα τείχη του γκέτο της Βουδαπέστης με περίπου 70.000 επιζώντες.
